AK Parti Hükümeti’nin Düzen Kurucu Dış Politikası Ve Ortadoğu

ÖZ. Ak Parti Hükümeti, Türkiye’nin izlediği dış politika ile geçmişini ihmal ettiğini ve tarihsel potansiyelini kullanamadığını iddia etmektedir. Oysa Türkiye, farklı bölgesel kimliklerin ortasında bir merkez ülke olarak, güvenlik kaygılarının ötesine geçen, gelişmelere tepki vermekle yetinmeyen, tam tersine gelişmeleri yönlendiren aktif bir dış politika izlemeliydi. Bu nitelikte bir dış politika Türkiye’yi bir merkez ülkeden bir küresel güce dönüştürecekti. Ak Parti Hükümeti, bu amaçla Türkiye’nin düzen kurucu dış politika izlemesi, yani komşu olduğu bölgelerdeki düzenlerin ve uluslararası düzenin değişiminde öncü olması gerektiğini savunmuştur. 11 Eylül 2001’deki terör saldırılarından sonra ABD’nin terörizmle mücadele çerçevesinde Ortadoğu’da düzeni yeniden inşa etmeye girişmesi üzerine, Ak Parti Hükümeti de bu süreçte etkili olmak ve düzenin şekillenmesine müdahale etmek istemiştir. Bu makalede Ak Parti Hükümeti'nin üstlenmeyi amaçladığı düzen kurucu rolün 11 Eylül sonrası süreçte ve Ortadoğu örneğinde analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu süreçte Ak Parti Hükümeti'nin Türkiye için öngördüğü düzen kurucu role uygun hareket etmekte başarılı olup olamadığı araştırılmıştır. Bunun sonucunda Ak Parti Hükümeti'nin Irak Savaşı ile başlayan ve Arap Baharı’na kadar devam eden Ortadoğu’da yeni bir düzen inşa sürecindeki politikalarından çıkarılması gereken sonuçlar ortaya konulmuştur. Son olarak, Ak Parti Hükümeti'nin bu sonuçları çıkarmakta ve Ortadoğu’ya yönelik politikalarını revize etmekte başarılı olup olamadığını analiz etmek için, Ortadoğu’da düzenin yeniden değiştiği Arap Baharı sürecindeki politikaları kısaca gözden geçirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Ak Parti, Düzen Kuruculuk, Irak Savaşı, İran’ın Nükleer Faaliyetleri, Büyük Ortadoğu Projesi, Arap Baharı.

THE JUSTICE AND DEVELOPMENT PARTY’S ORDER BUILDING FOREIGN POLICY DISCOURSE AND THE MIDDLE EAST

ABSTRACT. The Ak Party administration argued that Turkey has neglected its historical legacy and could not use the advantages of its rich historical potential in its foreign policy. However Turkey was supposed to pursue an active foreign policy that goes beyond security fears and directs developments rather than having a reaction- based foreign policy as a center country with multiple regional identities. Such a foreign policy would have transformed Turkey from the center country to the global power. To this end, the Ak Party administration asserted that Turkey should pursue an order building foreign policy. In other words, Turkey was supposed to lead the changes of regional and international orders. Upon the US’s initiation of a new Middle Eastern order building period in the context of the war on terrorism after the terrorist attacks of 11 September 2001, Turkey embarked to influence on this period. The aim of this article is analyzing of the Ak Party administration’s order building role in the case of its Middle East policies after the eptember 11 era. It will be examined whether Turkey has been successful in acting as an order building actor in the Middle East in the formation of new order after the September 11 era. Thus it will have been revealed which consequences should be taken from the Ak Party administration’s policies in the new Middle Eastern order building period between Iraq war and the beginning of the Arab Spring. Finally, the Ak Party administration’s policies toward the Arab Spring that has been changing Middle East order again will be reviewed in order to analyze whether the administration has been successful to take consequences and to revise its policies toward the Middle East conform to these lessons.

Keywords: Ak Party, Order Building, Iraq War, Iran’s Nuclear Activities, Greater Middle East Project, Arab Spring.

AK Parti Hükümeti’nin Düzen Kurucu Dış Politikası Ve Ortadoğu Gökhan TELATAR Alternatif Politika, Cilt 7, Sayı 3, Ekim 2015