ARŞİV BELGELERİNE GÖRE 1933 YILI TÜRKİYE-ALMANYA İLİŞKİLERİ

ÖZ. Çalışma, I. Dünya Savaşı sonrasında Almanya’da yaşanan iç politik gelişmelerin neticesinde 1933 yılında Nasyonal Sosyalist Alman İşçi (Nazi) Partisi’nin iktidara gelmesi ile başlayan gelişmeler karşısında Türk-Alman ilişkilerinde yaşanan değişimi ele almaktadır. Nazi İktidarı ile Almanya’da yaşanan değişim Türkiye-Almanya ilişkilerine de yansımış ve ikili ilişkilerin seyrini değiştirmiştir. Çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Arşiv Belgeleri ışığında Türkiye-Almanya ilişkilerini Nazi İktidarı’nın ilk yılında ve ikili ilişkilerin yeni başladığı 1933 yılı özelinde analiz etmektedir. Türkiye ve Nazi Almanyası arasında önemli gelişmelerin kaydedildiği 1933 yılı önemli bir takım ekonomik ve siyasi adımların atıldığı bir yıl olmuştur. Bu çerçevede çalışma, Türkiye siyasi tarihinde önemli bir zaman dilimi olan iki dünya savaşı arası dönemde yer alan, Nazi Partisi’nin iktidar olduğu 1933 yılı itibariyle Türkiye-Almanya ilişkilerini mikro düzeyde değerlendirmekte ve iki ülke arasında kaydedilen gelişmelerin Türk dış politikası tarafından nasıl değerlendirildiğini analiz etmektedir. Çalışma, belgesel kaynak tarama metoduyla elde edilen arşiv belgeleri ve diğer kaynaklar doğrultusunda değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Türkiye, Almanya, Türk Dış Politikası, Adolf Hitler, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi (Nazi) Partisi.

TURKEY-GERMANY RELATIONS IN 1933 ACCORDING TO THE ARCHIVE DOCUMENTS

ABSTRACT. The study addresses the changes experienced in Turkey-Germany relations as a result of the domestic political developments experienced in Germany after World War I, when the National Socialist German Labor Party (Nazis) came to power in 1933. The change experienced in Germany with the Nazi rule reflected itself also in the relations with Turkey and changed the course of Turkish-German relations. Under the light of the archive documents of the State Archives of the Presidency of Turkish Republic, the study analyses Turkish-German relations especially in 1933 which is the first year of the rule of Nazis when the bilateral relations made a new start. The year 1933, when important developments were recorded between two countries, has been a year when a set of important economic and political steps were taken in line with the start of Turkey-German relations. In this framework, during the period between two world wars which is an important period in Turkish political history, the study assesses the Turkey-Germany relations peculiar to the year 1933 when the Nazi Party came to power and is analyses how the relations between two countries were evaluated by Turkish foreign policy. The study is evaluated in accordance with archive documents and other sources obtained by documentary source scanning method.

Keywords: Turkey, Germany, Turkish Foreign Policy, Adolf Hitler, National Socialist German Workers Party.

-----------

* Melih DUMAN, Dr. Öğr. Üyesi, Aksaray Üniv., İletişim Fakültesi, melihduman@aksaray.edu.tr, ORCID ID: https://orcid.org/0000-0001-6861-615X

ARŞİV BELGELERİNE GÖRE 1933 YILI TÜRKİYE-ALMANYA İLİŞKİLERİ Melih DUMAN Alternatif Politika, Cilt 12, Sayı 3, Ekim 2020