Kolektif Belleğin Işığında Günümüzde İstanbul Rumları

ÖZ. Kolektif belleğin izleri ve değişen konjonktür günümüz İstanbul Rumlarını nasıl etkilemiştir? Burada temel sorunsal gayrimüslim bir azınlık olan Rumların kendilerini toplum ve devlet eksenli olarak “öteki” veya “yabancı” hissedip hissetmediğidir. Bu soruya verilebilecek cevaplar ise sahada yarı-yapılandırılmış derinlemesine görüşmelerle incelenmiştir. Öncelikle tarihsel süreç içerisinde yaşanan olaylar bağlamında İstanbul’daki Rumların kendilerini “öteki” olarak hissettiğini söylemek mümkündür. Ancak değişen ve dönüşen olgular çerçevesinde de “öteki” olma hissiyatının devam ettiği gözlenmektedir. Kimisi sosyal anlamda, kimisi ise kamusal uygulamalar nedeniyle kendisini öteki hissettiğini, ama bunu da tüm topluma mal etmemek gerektiğini belirtmektedir. Son olarak nitel araştırma tekniği kullanılarak yaptığımız alan araştırmasının sonuçlarıyla istatistiki anlamda genellemeler yapmak yerine, Rum cemaati içerisindeki eğilimleri tarihsel bir çerçeveden ve kişisel/kolektif hayat hikâyeleri üzerinden anlamaya ve yorumlamaya çalıştık.

Anahtar Kelimeler: Türkiye’de/İstanbul’da Rumlar, «Öteki olmak», Ötekileştirmek, Azınlık, Gayri-Müslim.

ABSTRACT. How the collective memory and the changing conjuncture affect  the  Istanbul  Greeks?  In this  paper  the  subject  of “being  other” is studied by examining  Greeks  (“Rûm”) living in Turkey. In this respect the main problematic is investigated through semi structured interviews in order to  understand  if  Greeks  who  are  living  in  Turkey  felt themselves otherised by the government and the society. To  begin  with,  it  could  be  said  that  in  the  historical process  in  many  events  they  had  been  “otherised”  or “foreign”  by  the  society  and  in  the  changing  and transforming environment, they are still continued to be otherised.  Although  some  of  them  state  that  they  have been otherised socially while the others indicate that they feel as “other” because of the public regulations, they do not want to attribute the otherisation behaviour to the whole society. To conclude, groups that are not a part of the sunni-muslim society have been otherised commonly which could  also  be  understood  by  examining  the decrerasing  numbers  of  Greek  people  living  in  Turkish society.  However, it is  important  to  note  that  in  this study a limited sample could be examined only, therefore the results do not reflect the general outlook.

Keywords: Greeks in Turkey/ in Istanbul, Being «Other », Otherised, Minority, Non-Muslim.

Kolektif Belleğin Işığında Günümüzde İstanbul Rumları Duygu ÇANAKCI - Birol CAYMAZ Alternatif Politika, Cilt 6, Sayı 2, Eylül 2014