Ortadoğu’da Bir Kürt Topluluğu: Feyliler

ÖZ. Ortadoğu coğrafyasının başlıca aktörlerinden biri olan Kürtlerin yaklaşık dörtte üçünün Sünni Müslüman olduğu bilinmektedir. Geriye kalan Kürt nüfusun ise dinsel ve mezhepsel inanç bakımından önemli bir çeşitlilik sergilediğini söylemek mümkündür. Hıristiyanlıktan Ezidiliğe değin uzanan söz konusu inanç çeşitliliğini yansıtan topluluklardan biri de Feylilerdir. Feyliler antik çağlardan bu yana ran-Irak sınırını oluşturan Zagros Sıra Dağları’nın eteklerinde yaşayan ve ẞii kimlikleri ile tanınan bir Kürt topluluğudur. Feyliler gerek mezhepsel ve etnik kimlikleri gerekse siyasal tercihleri ve konumları nedeniyle modern Irak ve İran tarihinin önemli aktörlerinden biri olmuştur. Bu çalışmada Ortadoğu’nun tanınmayan mağdurlarından biri olan Feylilerin, kültürel, toplumsal ve siyasal yapıları, modern Irak ve İran tarihindeki rolleri analiz edilmeye çalışılmaktadır. Bu kapsamdan hareketle çalışma temelde bir siyasi ve toplumsal tarih incelemesi niteliği taşımaktadır. Ancak bunun yanı sıra Kürtlerde dinsel ve mezhepsel inancın siyasal tercihleri ve toplumsal konumu nasıl etkilediğini değerlendirebilme noktasında da önemli ipuçları sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Feyli, Şii Kürtler, Mezhepsel Farklılıklar, Irak, İran.

FAITH BASED KURDISH GROUP IN THE MIDDLE EAST: FAYLIS

ABSTRACT. Although three fourths of Kurds living in the Middle East is Sunni-Muslim it is possible to say that the remained population of Kurds displays an important diversity in terms of religious and denominational faith. Faylis is one of the Kurdish faith based ethnic community from antique ages until now living on Zagros Mountain foots composing the border of Iraq and Iran, has been known by its Shiite identity. What has been making the Faylis an important actor in socio-political life of the Middle East is their both denominational and ethnic identities and their political choices and positions in modern history of Iraq and Iran. In this study, cultural, social and political structure of Faylis, one of the silent victims of the Middle East, is analyzed. Hence, the community’s role in the modern history of Iraq and Iran will be scrutinized. The study proposes important clues about how religious and the denominational faith effect political choices, strategies and social positions within Kurds in the Middle East.

Keywords: Fayli, Shiite Kurds, Secterian Differences, Iraq, Iran.

Ortadoğu’da Bir Kürt Topluluğu: Feyliler Özkan GÖKCAN Alternatif Politika, Cilt 6, Sayı 3, Aralık 2014