Etik Kurul İzni Gerektiren Araştırmalar İçin Bilgilendirme

  • Değerli yazarlar,

    Güncellenen ULAKBİM TR Dizin kriterleri gereği, 2020 yılı itibariyle yapılacak makale başvurularda "etik kurul izni gerektiren çalışmalar" için ilgili izinlerin alındığına dair bir bilgilendirmenin makalede yer alması ve ilgili evrakların dergi yönetimine ibraz edilmesi gerekmektedir.

     

    TR Dizin Dergi Değerlendirme Kriterleri'nin 8. maddesine göre, etik kurallar başlığı altında aşağıdaki hususlara uyulmalıdır:

    1. Sosyal bilimler dahil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. 

    2. Bu başlık altında, hakem, yazar ve editör için ayrı başlıklar altında etik kurallarla ilgili bilgi verilmelidir. 

    3. Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir. 

    4. Ulusal ve uluslararası standartlara atıf yaparak, dergide ve/veya web sayfasında etik ilkeler ayrı başlık altında belirtilmelidir. Örneğin; dergilere gönderilen bilimsel yazılarda, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) tavsiyeleri ile COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları dikkate alınmalıdır. 

    5. Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir. 

    6. Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.

    İlgili kurallar için bkz. https://trdizin.gov.tr/kriterler/#TR_Dizin_Dergi_Degerlendirme_Kriterleri

     

    SIKÇA SORULAN SORULAR

    Tüm makaleler için etik kurul izni gerekli midir?

    Hayır. Kriterlerde de “Etik Kurul İzni gerektiren” makaleler olarak belirtilmektedir. Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir:

    1. Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,

    2. İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,

    3. İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,

    4. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,

    5. Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,  

    Ayrıca;

    6. Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,

    7. Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,

    8. Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi, gerekmektedir.

     

    TR Dizin’in bu kuralları ile üniversiteler dışında yapılan yayınlara kısıt mı getirilmiştir?

    Hayır. Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilmektedir.

     

    Bu kapsamda, dergimize yapılacak araştırma makaleleri başvurularında etik kurul izni ve/veya yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği makalede belirtilmiş olmalıdır. Eğer bu izinlerin alınması gerekli ise, iznin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı açıkça sunulmalı ve ilgili evraklar dergi yönetimine başvuru esnasında ibraz edilmelidir. 

     

    Saygılarımızla,

    Alternatif Politika Dergisi Editörlüğü

    https://alternatifpolitika.com