KİMLİK VE LAİKLİK EKSENİNDE SOL BİR ARAYIŞ: BARIŞ PARTİSİ

ÖZ. Türkiye’de 1990'lar, siyasal çalkantılar ve toplumsal dönüşümlerin belirginleştiği, ülke tarihinin dönüm noktalarından biri olmuştur. Bu dönem, katliamlar, faili meçhul cinayetler ve siyasi yapının parçalanması gibi travmatik olaylarla şekillenirken, aynı zamanda siyasal İslam’ın yükselişi ve Kürt sorununun dramatik gelişmeleri de toplumsal dinamikleri derinden etkilemiştir. Alevî kökenli vatandaşlar, bu kaotik siyasi ortamdan büyük ölçüde etkilenmiş, özellikle Gazi Mahallesi olayları ve Sivas katliamı gibi trajik hadiseler, Alevî toplumu üzerinde kalıcı izler bırakmıştır. Bu olaylar, Alevîlerde siyasete karşı bir güvensizlik ve korku duygusunun yanı sıra, kendilerini siyasal yapı içinde koruma ve daha etkili bir biçimde var olma ihtiyacını da tetiklemiştir. Alevîlerin, siyasal alanda varlıklarını pekiştirme çabaları, Barış Partisi’nin ortaya çıkışına zemin hazırlamıştır. Barış Partisi, 1990'ların siyasal ortamında Alevî kimliği ve laiklik anlayışının birleşiminden doğan bir siyasi hareket olarak şekillenmiştir. Parti, dönemin toplumsal ve siyasal koşulları ışığında, Alevîlerin özgürlük, kimlik ve laiklik taleplerinin bir arada dile getirilmesi için bir platform sunmuştur. Bu bağlamda Barış Partisi’nin kuruluşu, yalnızca Alevîlerin siyasal alandaki etkinliklerini artırma amacını taşımamış, aynı zamanda Türkiye’nin 1990’lar siyaseti ve Alevî toplumu açısından önemli bir dönemin izlerini taşıyan bir örnek olmuştur. Bu hareketin gelişimi ve toplumsal etkileri, dönemin siyasal atmosferiyle ilişkili olarak Alevîlerin siyasal katılımının nasıl şekillendiğini anlamak açısından önemli bir inceleme alanı oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Barış Partisi, Alevîlik, Ali Haydar Veziroğlu, Kimlik siyaseti, Laiklik.

A LEFTIST QUEST AT THE INTERSECTION OF IDENTITY AND SECULARISM: THE PEACE PARTY

ABSTRACT. The 1990s in Turkey marked a turning point in the country’s history, characterized by political turbulence and profound social transformations. This period was shaped by traumatic events such as massacres, unresolved political murders, and the fragmentation of the political system. Simultaneously, the rise of political Islam and the dramatic developments surrounding the Kurdish issue deeply affected the country’s social dynamics. Citizens of Alevî origin were significantly impacted by this chaotic political climate, particularly by tragic incidents such as the Gazi Neighborhood Events and the Sivas Massacre. These events left lasting scars on the Alevî community, fostering a sense of distrust and fear toward politics, while also intensifying the perceived need for protection and more effective representation within the political structure. In this context, the Alevîs’ efforts to solidify their presence in the political sphere laid the groundwork for the emergence of the Peace Party (Barış Partisi). Formed in the turbulent political climate of the 1990s, the Peace Party represented a political movement shaped by the convergence of Alevî identity and a strong commitment to secularism. The party provided a platform through which demands for freedom, identity recognition, and secularism could be collectively voiced by the Alevî community. Thus, the foundation of the Peace Party not only aimed to enhance Alevî political participation but also constituted a significant case reflecting the broader dynamics of 1990s Turkish politics and Alevî society. The evolution and societal impact of this movement offer a valuable area of inquiry for understanding how Alevî political engagement was shaped in relation to the political atmosphere of the period.

Keywords: Peace Party, Alevîsm, Ali Haydar Veziroğlu, Identity Politics, Secularism.

* Dr., Osmaniye Korkut Ata Üniv., Rektörlük, Osmaniye, Türkiye, yetersolak@osmaniye.edu.tr, ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-8141-113X

** Doç. Dr., Abdullah Gül Üniv., Rektörlük, Ortak Dersler Bölümü, Kayseri, Türkiye, murat.karatas@agu.edu.tr, ORCID ID: https://orcid.org/0000-0003-1174-5828

Kaynak Göster:

Solak, Yeter & Karataş, Murat (2025), "Kimlik ve Laiklik Ekseninde Sol Bir Arayış: Barış Partisi", Alternatif Politika, 17 (2): 395-410. DOI: https://doi.org/10.53376/ap.2025.14

KİMLİK VE LAİKLİK EKSENİNDE SOL BİR ARAYIŞ: BARIŞ PARTİSİ Yeter SOLAK & Murat KARATAŞ Alternatif Politika, Cilt 17, Sayı 2, Haziran 2025