Rousseau ve Çoğunlukçu Demokrasi Anlayışı

ÖZ. Bu çalışmada, Jean-Jacques Rousseau’nun siyaset kuramı incelenmektedir. Rousseau, demokrasiye yönelik bakışın genellikle olumsuz olduğu 18. yüzyıl Aydınlanma döneminde, devletin kuruluşunu toplum sözleşmesine dayandırarak ve egemenliği halka vererek cumhuriyetçi akımın kurucuları arasında yer almıştır. Toplumun ortak çıkarlar temelinde bütünleştirilmesini savunan Rousseau, devletin meşruiyetini de toplumun ortak yararına hizmet etmesine dayandırmıştır. Bu görüşleriyle, dönemin liberal felsefesine alternatif bir siyaset kuramı geliştirmeyi amaçlayan Rousseau, esin kaynağını ise Antik Yunan kent devletlerinden ve felsefesinden bulmuştur. Rousseau’nun siyaset kuramı, Fransız İhtilali ve sonrasında geniş bir ilgi görmüştür. Çeşitli liberal, milliyetçi, sosyalist, anarşist ve faşist akımlar, Rousseau’nun görüşlerinin çeşitli yönlerinden etkilenmişlerdir. Kanımızca, Rousseau’nun kuramına yönelik ilginin temelinde, liberal demokrasiye alternatif bulma güdüsü egemen olmuştur. Bu noktada, özellikle, yurttaşlığı “pozitif özgürlük anlayışı”na dayandıran ve genel iradeyi çoğunluğun iradesine indirgeyen çoğunlukçu demokrasi anlayışı etkili olmuştur. Ancak, Rousseau’nun görüşlerinin bu şekilde kullanılması, düşünürün “totaliter” damgasını yemesine neden olmuştur. Bu incelemede, Rousseau’nun geliştirdiği kuramın, en temel özelliği çoğulculuk olan modern toplumların demokrasi sorunları açısından, anlamlı çözümler potansiyeline sahip olup olmadığı sorgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Toplum Sözleşmesi, Çoğunlukçu Demokrasi Anlayışı, Genel İrade, Yurttaşlık.

ROUSSEAU AND CONCEPT OF MAJORITARIAN DEMOCRACY

ABSTRACT. This study analyzes the political theory of Jean-Jacques Rousseau, one of the founders of the idea of the republic developing his theory on the concepts of social contract and popular sovereignty. He argues that the real owner of the political power is the people and claims that the origin of the state is founded by the social agreement of the people deriving to the 18th century, in the age of Enlightenment. Rousseau puts that the society should be integrated around the common interests and it should be embodied in the notion of state providing legitimacy within society. Inspiring from the Ancient Greek city states and philosophy, Rousseau’s aim is to introduce an alternative theory to the liberal political thinking of his age. Rousseau’s political theory, have aroused much interest after French Revolution. Various liberal, socialist, anarchist, nationalist and fascist currents have been influenced from Rousseau’s thinking in several ways. We claim that this interest in Rousseau’s work grow out of the motivation to find an alternative theory of democracy to liberal one. At this point we argue that the concept of ajoritarian democracy that conceives citizenship on the ground of the notion of “positive freedom” that reduces general will to the will of majority is important to understand Rousseau. However this concept caused Rousseau to be stigmatized as an advocate of totalitarianism. This study analyzes the potentiality of Rousseau’s theory to be a remedy for the problems of modern democracies that call themselves pluralist societies.

Keywords: Social Contract, Majoritarian Democracy, General will Citizenship.

Rousseau ve Çoğunlukçu Demokrasi Anlayışı Ceren KALFA- Faruk ATAAY Alternatif Politika, Cilt 7, Sayı 3, Ekim 2015