DÜNYA SİYASETİNDE TEKNOLOJİYİ YENİDEN DÜŞÜNMEK: BİLİM-TEKNOLOJİ-TOPLUM PERSPEKTİFİNDEN ALTERNATİF BİR OKUMA

ÖZ. Bu yazının çıkış noktasını, dünya siyasetinde teknolojiye dair Uluslararası İlişkiler disiplininde gözlemlenen çelişkili durum oluşturuyor: Teknolojinin, hakkında sürekli konuşulan ancak üzerinde sistematik olarak düşünülmeyen bir konu olması. Uluslararası İlişkiler disiplininde teknoloji hakkındaki tartışmalar, teknolojik belirlenimciliğin damgasını vurduğu dar bir çerçeveye hapsoldu, makine ve objelere indirgenen teknoloji kendi içinde bir araştırma konusu haline gelmedi. Buradan hareketle yazının ana eksenini, Bilim-Teknoloji-Toplum perspektifinden Uluslararası İlişkiler’de teknolojiye dair süregiden bu boşluğu düşünmek ve doldurmak oluşturuyor. İnterdisipliner bir çalışma alanı olan Bilim-Teknoloji-Toplum perspektifinden teknolojiyi sosyo-teknik bir olgu olarak incelemenin ontolojik ve epistemolojik düzeyde ne anlama geldiğini açımlıyorum. Vurguladığım temel nokta, Bilim-Teknoloji-Toplum perspektifinin, bilim ve teknolojinin sadece siyasal bir araca indirgenemeyeceği, bizatihi kendisinin siyasal olduğunu ortaya koyduğu ve Uluslararası İlişkiler’de teknolojiye yaklaşımda önemli açılımları mümkün kıldığı yönündedir.

Anahtar Kelimeler: Uluslararası İlişkiler, Teknoloji, Belirlenimcilik, Antroposentrisizm, Posthümanizm.

RETHINKING TECHNOLOGY IN WORLD POLITICS FROM THE PERSPECTIVE OF SCIENCE-TECHNOLOGY-SOCIETY STUDIES

ABSTRACT. The paradox pertaining to technology in world politics in the discipline of International Relations constitutes the departure point for this article: technology as a phenomenon that was always talked about without actually being thought about. Although technology is regularly invoked, discussions about it are marked by technological determinism, whereby technology gets reduced to machines and objects and is never really investigated. Taking my departure point this absent-presence of technology, I provide an alternative reading of technology by attending to the insights provided by Science, Technology, Society (STS) studies. I elaborate the ontological and epistemological underpinnings and implications of approaching technology as a socio-technical phenomenon from the perspective of STS. In this regard, I argue that an STS perspective on technology in world politics reveals the extent to which technology is not merely an instrument in world politics, but that it is in itself political thorough and thorough, and that it allows for important openings for studying technology in world politics.

Keywords: International Relations, Technology, Determinism, Anthropocentricism, Posthumanism.

-----------

* Aslı ÇALKIVİK, Dr. Öğr. Üyesi, İstanbul Teknik Üniv., İnsan ve Toplum Bilimleri Bölümü, acalkivik@itu.edu.tr, ORCID ID: https://orcid.org/0000-0003-3762-7715

DÜNYA SİYASETİNDE TEKNOLOJİYİ YENİDEN DÜŞÜNMEK: BİLİM-TEKNOLOJİ-TOPLUM PERSPEKTİFİNDEN ALTERNATİF BİR OKUMA Aslı ÇALKIVİK Alternatif Politika, Cilt 12, Sayı 3, Ekim 2020